Bộ Công Thương ra công điện thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo
Bộ Công Thương vừa ban hành Công điện số 7142 nhằm triển khai loạt giải pháp đồng bộ cho ngành gạo, từ hoàn thiện chính sách, mở rộng thị trường xuất khẩu đến đảm bảo tiêu thụ, ổn định thị trường trong nước.
*Nỗi lo lệ thuộc thị trường lớn của xuất khẩu gạo Việt Nam
Hoàn thiện chính sách, mở rộng thị trường xuất khẩu
Theo công điện, Vụ Chính sách thương mại đa biên sẽ nghiên cứu bổ sung mặt hàng gạo vào lộ trình ngành hàng trong giai đoạn 2026 của Đề án Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA. Đồng thời, đơn vị này cũng được giao thúc đẩy đàm phán với EU và Vương quốc Anh nhằm sửa đổi danh sách gạo thơm được hưởng hạn ngạch thuế quan theo EVFTA và UKVFTA, cũng như khai thác lượng hạn ngạch bổ sung trong CPTPP đến năm 2030.
Vụ Phát triển thị trường nước ngoài chịu trách nhiệm chỉ đạo hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các nước theo sát chính sách nhập khẩu gạo, kịp thời thông tin về trong nước để điều tiết sản xuất và xuất khẩu. Cơ quan này cũng sẽ rà soát, đề xuất ký kết các biên bản ghi nhớ thương mại gạo với các quốc gia tiềm năng, mở rộng thị trường ngoài các đối tác truyền thống.
Cục Xúc tiến thương mại được giao tăng cường quảng bá gạo Việt Nam, đồng thời bố trí nguồn kinh phí từ Chương trình quốc gia về xúc tiến thương mại để triển khai hoạt động kết hợp trực tiếp và trực tuyến. Cục Xuất nhập khẩu tiếp tục chủ trì triển khai "Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đến năm 2030", phối hợp xây dựng nghị định thay thế Nghị định 107/2018 và 01/2025, đồng thời theo dõi sát diễn biến chính sách gạo toàn cầu để kịp thời tham mưu. Cơ quan này cũng sẽ tập trung xúc tiến các thị trường có yêu cầu cao như EU, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Bắc Mỹ, qua đó đa dạng hóa đầu ra, giảm dần phụ thuộc vào những quốc gia nhập khẩu truyền thống.
Ổn định thị trường trong nước, nâng cao trách nhiệm doanh nghiệp
Ở thị trường nội địa, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước có trách nhiệm theo dõi sát diễn biến, chỉ đạo các địa phương thúc đẩy tiêu thụ lúa gạo, ngăn chặn tình trạng ép giá và cạnh tranh không lành mạnh. Chương trình đưa gạo vào hệ thống bán buôn, bán lẻ gắn với cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" tiếp tục được triển khai. Công tác kiểm tra, giám sát cũng được tăng cường để ngăn chặn gian lận thương mại, bảo vệ người tiêu dùng.
Cùng với đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia và Cục Phòng vệ thương mại sẽ kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất, xuất khẩu gạo theo đúng quy định về cạnh tranh và phòng vệ thương mại. Sở Công Thương các địa phương được giao phối hợp với ngành nông nghiệp tổ chức sản xuất theo nhu cầu, hướng dẫn nông dân sử dụng giống lúa chất lượng cao, hỗ trợ thu mua và bảo quản lúa gạo hàng hóa.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam cùng Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam phải quán triệt tới hội viên việc chấp hành nghiêm quy định của nước nhập khẩu, duy trì thông tin cung cầu, giá cả và hỗ trợ xúc tiến thương mại.
Đặc biệt, công điện nhấn mạnh trách nhiệm của các doanh nghiệp xuất khẩu trong việc tuân thủ quy định về thu mua, bảo đảm chất lượng, dự trữ lưu thông, cũng như báo cáo định kỳ. Doanh nghiệp được yêu cầu chủ động tạm trữ, chuẩn bị nguồn hàng, theo dõi sát biến động thương mại gạo quốc tế để kịp thời điều chỉnh kế hoạch, đồng thời mở rộng sang các thị trường mới tại châu Phi, Trung Đông, Nam Á.
Ngoài việc đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng, doanh nghiệp cũng phải chú trọng đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực đàm phán và xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế, hướng tới đa dạng hóa sản phẩm và khai thác thị trường ngách.
